Kumar Bağımlılığı: Mitler ve Gerçekler
Kumar bağımlılığı nedir?
Kumar sorunları, hayatın her kesiminden herkesin başına gelebilir. Kumar oyunları oynamak eğlenceli, zararsız bir oyalanmadan ciddi sonuçları olan sağlıksız bir saplantıya dönüşebilir. Kumar bağımlılık sorunu haline geldiğinde ilişkilerinizi zorlayabilir, işinize müdahale edebilir ve mali felakete yol açabilir. Hatta büyük borçlara girmek ve/veya kumar oynamak için para çalmak gibi, asla yapmayacağınızı düşünmediğiniz şeyleri bile yapabilirsiniz.
Patolojik kumar, kompulsif kumar veya kumar bozukluğu olarak da bilinen kumar bağımlılığı, kökeninde bir dürtü kontrol bozukluğudur. Kumar bağımlısıysanız, siz veya sevdikleriniz için olumsuz sonuçları olsa bile kumar oynama dürtüsünü kontrol edemezsiniz. Olasılıkların size karşı olduğunu ya da kaybetmeyi göze alamayacağınızı bilseniz bile yine de oynamaktan vezgeçmezsiniz.
Tabii ki, tamamen kontrolden çıkmadan da bir kumar problemi yaşayabilirsiniz. Kumar problemi, hayatınızı bozan herhangi bir kumar davranışıdır. Hayatınızdaki ciddi sonuçlara rağmen kumar oynamakla, ona daha fazla zaman ve para harcamak, kayıpların peşinden koşmak veya kumar oynamakla meşgulseniz, bir kumar sorununuz var demektir.
Kumar bağımlılığı veya sorunu genellikle diğer davranış veya duygudurum bozuklukları ile ilişkilidir. Birçok sorunlu kumarbaz aynı zamanda madde bağımlılığı sorunları, yönetilmeyen DEHB, stres, depresyon, anksiyete veya bipolar bozukluktan muzdariptir. Kumar sorunlarınızın üstesinden gelmek için, bunları ve diğer altta yatan nedenleri de ele almanız gerekir.
Kumar oynamayı bırakmakta güçsüz olduğunuzu hissetmenize rağmen, sorunun üstesinden gelmek, ilişkilerinizi ve mali durumunuzu düzeltmek ve sonunda hayatınızın kontrolünü yeniden kazanmak için yapabileceğiniz pek çok şey vardır.
İlk adım, kumar sorunları hakkındaki mitleri gerçeklerden ayırmaktır.
Kumar Sorunlarıyla İlgili Mitler ve Gerçekler
Mit 1: Kumar bağımlılığın varsayılması için her gün kumar oynamak zorundasın.
Gerçek: Sorunlu bir kumarbaz, sık veya seyrek kumar oynayabilir. Kumarın bir sorun olduğuna, bağımlılık olduğuna kanaat getirmek için her gün oynanma şartı aranmaz. Kumar, soruna neden oluyorsa bir sorundur.
Mit 2: Kumar oynamak, kumarbazın parası yetiyorsa, gerçekten bir sorun değildir.
Gerçek: Aşırı kumar oynamanın neden olduğu sorunlar sadece finansal değildir. Kumar oynamak için çok fazla zaman harcamak, ilişki ve yasal sorunlara, iş kaybına, depresyon ve anksiyete gibi zihinsel sağlık sorunlarına ve hatta intihara yol açabilir.
Mit 3: Kumar problemi yaşamak, zayıf iradeli, sorumsuz veya akılsız olmanın bir örneğidir.
Gerçek: Kumar sorunları, her zekâ düzeyinden ve tüm geçmişlerden insanları etkiler. Önceden sorumlu ve iradeli insanlar, başkaları gibi bir kumar sorunu geliştirebilirler.
Mit 4: Kumarbazların partnerleri genellikle sevdiklerini kumar oynamaya yönlendirir.
Gerçek: Kumarbazlar genellikle davranışlarını rasyonelleştirmeye çalışırlar. Başkalarını suçlamak, sorunun üstesinden gelmek için gerekenler de dahil olmak üzere, eylemlerinin sorumluluğunu almaktan kaçınmanın bir yoludur.
Mit 5: Bir kumarbaz bir borç biriktirirse, bununla baş etmesine yardım etmelisiniz.
Gerçek: Problemi hızlıca çözmeye çalışmak yapılacak en doğru şey gibi görünebilir. Ancak bununla birlikte, kumarbazın borçtan kurtarılması, kumar sorunlarının devam etmesini sağlayarak işleri daha da kötüleştirebilir.
Kumar Bağımlılığı Belirtileri ve Semptomları
Kumar bağımlılığı bazen "gizli bir hastalık" olarak anılır çünkü uyuşturucu veya alkol bağımlılığında olduğu gibi belirgin fiziksel belirti veya semptomlar yoktur. Kumarbazlar da tipik olarak bir kumar problemlerinin olduğunu kendilerine bile inkâr eder veya en iyi ihtimalle minimalize ederler.
Aşağıdaki durumlarda bir kumar sorununuz olduğuna işaret edebilir:
Kumar oynama konusunda gizli olma ihtiyacı hissetmek. Başkalarının sizi anlamayacağını düşünerek ne kadar parayla kumar oynadığınızı veya büyük bir galibiyetle onları şaşırtacağınızı düşünerek gizlice kumar oynayabilir veya yalan söyleyebilirsiniz.
Kontrol etmekte sorun yaşamak. Kumar oynamaya başladıktan sonra çekip gidebilir misiniz? Yoksa kaybettiğiniz parayı geri kazanmak için bahislerinizi arttırarak son paranızı harcayana kadar kumar oynamak zorunda mı kalıyorsunuz?
Paranız olmasa bile kumar oynamak. Son paranızı harcayana kadar kumar oynayabilir ve ardından sahip olmadığınız paraya geçebilirsiniz. Kumar parası için bir şeyler ödünç almaya, satmaya ve hatta çalmaya itilmiş hissedebilirsiniz.
Ailenizi ve arkadaşlarınızı sizin için endişelendirmek. Kumarın hayatınızda bir problem olduğunu inkar etmek, kumar oynamanın devam etmesini sağlar. Arkadaşlarınız ve aileniz endişeleniyorsa, onları dikkatlice dinleyin. Yardım istemek bir zayıflık işareti değildir.
Kumar sorunları ile başa çıkmak
Bir kumar bağımlılığının üstesinden gelmenin en büyük adımı, bir sorununuz olduğunun farkına varmaktır. Buna sahip çıkmak, özellikle çok fazla para kaybettiyseniz ve bu arada gergin veya bozulmuş ilişkileriniz varsa, muazzam bir güç ve cesaret gerektirir. Umutsuzluğa kapılmayın ve bunu tek başınıza yapmaya çalışmayın. Sizin gibi pek çok kişi bu alışkanlığı bırakıp hayatlarını yeniden inşa etmeyi başardı. Siz de yapabilirsiniz:
Hoş olmayan duyguları daha sağlıklı bir şekilde gidermeyi öğrenin. Yalnız olduğunuzda veya sıkıldığınızda kumar mı oynarsınız? Ya da işte stresli bir günün ardından veya eşinizle tartıştıktan sonra? Kumar, hoş olmayan duyguları yatıştırmanın, gevşemenin veya sosyalleşmenin bir yolu olabilir. Ancak, egzersiz yapmak, kumar oynamayan arkadaşlarla vakit geçirmek, yeni hobiler edinmek veya gevşeme teknikleri uygulamak gibi ruh halinizi yönetmenin ve can sıkıntınızı gidermenin daha sağlıklı ve daha etkili yolları vardır.
Destek ağınızı güçlendirin. Destek olmadan herhangi bir bağımlılıkla savaşmak zordur, bu nedenle arkadaşlarınıza ve ailenize ulaşın. Destek ağınız sınırlıysa, kumarhaneleri ziyaret etmeye veya çevrimiçi kumar oynamaya güvenmeden yeni arkadaşlar edinmenin yolları vardır. İş yerindeki meslektaşlarınıza ulaşmayı, bir spor takımına veya kitap kulübüne katılmayı, bir eğitim sınıfına kaydolmayı veya iyi bir amaç için gönüllü olmayı deneyin.
Altta yatan duygudurum bozuklukları için bir zihin sağlığı uzmanından profesyonel yardım alın. Depresyon, stres, madde bağımlılığı veya anksiyete hem kumar sorunlarını tetikleyebilir hem de kompulsif kumar oynayarak daha da kötüleşebilir. Kumar artık hayatınızın bir parçası olmasa bile, bu sorunlar devam edecek, bu yüzden bunları ele almak önemlidir.
Kumar oynamayı tamamen nasıl durdurabilirim?
Çoğu kumar bağımlısı için, en büyük zorluk kumarı bırakmak değil, iyileşmeye devam etmek ve kumardan uzak durmak için kalıcı bir taahhütte bulunmaktır. İnternet, kumar oynamayı çok daha erişilebilir hale getirdi ve bu nedenle bağımlıktan kurtulmak daha zor hale geldi. Çevrimiçi kumarhaneler ve bahisçiler, akıllı telefonu olan veya bilgisayara erişimi olan herkes için her gün tüm gün açıktır. Ancak, kendinizi sorumlu olduğunuz insanlarla çevrelerseniz, cazip ortamlardan ve web sitelerinden kaçınırsanız, mali durumunuzun kontrolünden vazgeçerseniz (en azından ilk başta) ve yerine koyabileceğiniz daha sağlıklı aktiviteler bulursanız, kumar bağımlılığından veya kumar sorunundan kurtulmayı sürdürmek hala mümkündür.
Daha sağlıklı seçimler yapmak
Kumar oynamayı durdurmanın bir yolu, kumarın hayatınızda gerçekleşmesi için gerekli unsurları ortadan kaldırmak ve bunları daha sağlıklı seçimlerle değiştirmektir:
Karar: Kumar oynamanın gerçekleşmesi için kumar oynamaya karar vermeniz gerekir. Bir dürtüye sahipseniz: Yaptığınız işi bırakın ve birini arayın, eylemlerinizin sonuçlarını düşünün, kendinize kumar oynamayı bırakmanızı söyleyin ve hemen yapacak başka bir şey bulun.
Para: Kumar para olmadan gerçekleşemez. Kredi kartlarınızdan kurtulun, paranızdan başkasının sorumlu olmasına izin verin, bankanın sizin için otomatik ödeme yapmasını sağlayın, çevrimiçi bahis hesaplarını kapatın ve üzerinizde yalnızca sınırlı miktarda nakit para bulundurun.
Zaman: Zamanınız yoksa çevrimiçi kumar bile gerçekleşemez. Kumarla hiçbir ilgisi olmayan, kendinize keyifli bir dinlenme zamanı planlayın. Akıllı telefonunuzda kumar oynuyorsanız, gün boyunca sessiz anları doldurmanın başka yollarını bulun.
Oyun: Üzerine bahis oynanacak bir oyun veya aktivite olmadan kumar oynama fırsatı yoktur. Kendinizi cazip ortamlara sokmayın. Sık sık kumar oynadığınız kuruluşlara bir kumar sorununuz olduğunu söyleyin ve onlardan girişinizi kısıtlamalarını isteyin. Akıllı telefonunuzda ve bilgisayarınızda kumar uygulamalarını kaldırın ve kumar sitelerini engelleyin.
Kumar istekleri ile başa çıkmak
Kumar oynama dürtüsünü hissetmek normaldir, ancak daha sağlıklı seçimler ve güçlü bir destek ağı oluşturdukça, arzulara direnmek daha kolay hale gelecektir. Bir kumar arzusu ortaya çıktığında:
İzolasyondan kaçının. Güvendiğiniz bir aile üyesini arayın, bir arkadaşınızla kahve içmek için buluşun veya sizi keyiflendirecek başka bir aktivite yapmayı seçin.
Kumar oynamayı erteleyin. Kendinize 5 dakika, on beş dakika veya bir saat bekleyeceğinizi söyleyin. Beklerken, kumar oynama dürtüsü geçebilir veya direnecek kadar zayıflayabilir.
Kumar oynama dürtüsüne kapılırsanız ne olacağını gözünüzde canlandırın. Paranız tükendikten ve kendinizi ve ailenizi yeniden hayal kırıklığına uğrattığınızda nasıl hissedeceğinizi düşünün.
Spor salonuna gitmek, film izlemek veya kumar arzusu için rahatlama egzersizi yapmak gibi başka bir aktiviteyle dikkatinizi dağıtın.
Hatalarla Başa Çıkmak
Kumar arzusuna karşı koyamıyorsanız, kendinize çok sert davranmayın veya bunu vazgeçmek için bir bahane olarak kullanmayın. Bir kumar bağımlılığının üstesinden gelmek zor bir süreçtir. Zaman zaman kayabilirsiniz; önemli olan, hatalarınızdan ders almak ve iyileşme için çalışmaya devam etmektir.
Kumar Bağımlılığı Tedavisi
Bir kumar sorununun üstesinden gelmek asla kolay değildir ve profesyonel tedavi görmek, bir şekilde zayıf olduğunuz veya sorunlarınızı çözemeyeceğiniz anlamına gelmez. Ancak, her kumar bağımlısının benzersiz olduğunu unutmamak önemlidir, bu nedenle özellikle ihtiyaçlarınıza ve durumunuza göre uyarlanmış bir kurtarma programına ihtiyacınız vardır. Aşağıdakiler dahil farklı tedavi seçenekleri hakkında doktorunuzla veya zihin sağlığı uzmanınızla konuşun:
Yatılı tedavi ile rehabilitasyon programları: Bunlar, gece gündüz destek olmadan kumar oynamaktan kaçınamayan ciddi kumar bağımlılığı olanlara yöneliktir.
Altta yatan zihinsel sağlık sorunlarının tedavisi: Madde bağımlılığı veya depresyon, anksiyete, OKB veya DEHB gibi zihinsel sağlık sorunları dahil olmak üzere kompulsif kumar oynamanıza katkıda bulunan temel koşulların tedavisini içermektedir. Bu, psikoterapi, ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişikliklerini içerebilir. Sorunlu kumar oynamak bazen bipolar bozukluğun bir belirtisi olabilir, bu nedenle doktorunuzun veya terapistinizin tanı koymadan önce bunu ekarte etmesi gerekebilir.
Bilişsel davranışçı terapi: Kumar bağımlılığı için BDT, rasyonalizasyon ve yanlış inançlar gibi sağlıksız kumar davranışlarını ve düşüncelerini değiştirmeye odaklanır. Ayrıca kumar dürtüleriyle nasıl mücadele edileceğini ve kumar oynamanın neden olduğu finansal, iş ve ilişki sorunlarını nasıl çözeceğinizi öğretebilir. Terapi, ömür boyu sürecek bağımlılığınızla başa çıkmanız için gerekli araçları sağlayabilir.
Aile ve çift danışmanlığı: Bunlar, kumar oynama sorununuzun yarattığı belirli sorunları çözmenize yardımcı olabilir ve ilişkilerinizi ve mali durumunuzu onarmak için temel oluşturabilir.
Birinin kumar oynamayı bırakmasına nasıl yardımcı olunur?
Sevdiğiniz birinin kumar sorunu varsa, muhtemelen birçok çelişkili duygunuz vardır. Sevdiklerinizin kumar oynamasını ya da onu örtbas etmek zorunda kalmasını engellemek için çok fazla zaman ve enerji harcamış olabilirsiniz. Aynı zamanda, sevdiklerinize tekrar kumar oynadığı için öfkeli ve bunu sürdürmeye çalışmaktan bıkmış olabilirsiniz. Sevdiğiniz kişi, geri ödeyemeyecek şekilde borç almış, hatta çalmış olabilir. Aileye ait malları satmış olabilirler veya ortak kredi kartlarına büyük borçlar almış olabilirler.
Kumar bağımlısı ve sorunlu kumarbazlar, kumar oynamayı bırakma mücadelelerinde onlara yardımcı olmak için ailelerinin ve arkadaşlarının desteğine ihtiyaç duyarken, bırakma kararı onlara ait olmalıdır. Siz ne kadar isterseniz isteyin, sadece sizin isteğinizle birisinin kumarı bırakmasını sağlayamazsınız. Ancak, onları yardım aramaya, çabalarında desteklemeye, kendinizi korumaya ve herhangi bir intihar konuşmasını ciddiye almaya teşvik edebilirsiniz.
Kumar Bağımlılarının Partnerleri İçin Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler
Bunları yapın:
Partnerinizle, sakin olduğunuzda ve stresli veya kızgın olmadığınızda kumar oynama sorunları ve bunun sonuçları hakkında konuşun.
Destek arayın. Örneğin, profesyonel bir zihin sağlığı uzmanından randevu alın.
Partnerinize kumar oynamanın sizi ve ailenizi nasıl etkilediği için yardım aradığınızı açıklayın.
Çocuklarınızla eşinizin kumar sorunu hakkında konuşun.
Banka ve kredi kartı ekstrelerini dikkatlice takip ederek aile mali durumunuzun yönetimini devralın.
Aksiliklerle dolu uzun bir süreç olsa bile, sevdiklerinizi kumar probleminin tedavisi sırasında cesaretlendirin ve destekleyin.
Bunları yapmayın:
Öfkenizi kaybetmeyin, vaaz vermeyin, ders vermeye çalışmayın veya karşınızdakinin davranışlarını kontrol etmek için onu tehdit etmeyin ya da ültimatom vermeyin.
Partnerinizin olumlu niteliklerini göz ardı etmeyin.
Partnerinizin aile hayatına ve aktivitelerine katılmasını önlemeyin.
Partnerinizin kumardan kurtulmasının sorunsuz veya kolay olmasını beklemeyin. Kumar durduğunda bile, diğer altta yatan sorunlar su yüzüne çıkabilir.
Partnerinizi borcundan kurtararak veya herhangi bir şekilde kumar oynamasını sağlamayın.
Partnerinizin sorununu kendinize veya başkalarına karşı örtbas etmeye veya inkar etmeye çalışmayın.
Kendinizin veya sevdiğiniz birinin kumar bağımlılığından şüpheleniyorsanız, doktorunuzla veya zihin sağlığı uzmanınızla konuşun. İhtiyacınız olan bilgi ve desteği bulmanıza yardımcı olabilirler. Bazı kuruluşlar ayrıca kumar bağımlılığı ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi sağlar. Sizi yerel veya çevrimiçi destek hizmetlerine yönlendirmeye yardımcı olabilirler.
Not: Bu içerik yalnızca bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır ve hiçbir şekilde terapinin yerini tutmaz. Bu sitedeki hiçbir içerik, doğrudan tıbbi tavsiye yerine kullanılmamalıdır. Psikolojik sağlığın fiziksel sağlık sorunlarını da etkileyebileceğine dikkat edin. Psikolojik durumunuzun yönetilmesinin zor olduğunu fark ederseniz, lütfen profesyonel yardım almayı düşünün.
Referanslar:
Segal, Jeanne, Smith, Melinda, Robinson, Lawrence (2020). Gambling Addiction and Problem Gambling. HelpGuide.
Tyler, Mara. (2016). Gambling Addiction. Healthline.